Trước 5 tuổi là giai đoạn não bộ phát triển nhanh nhất. Theữngdưỡngchấtcầnthiếtchotrínãogiaiđoạnđầuđờhọc lập trìnho các báo cáo khoa học, bộ não của trẻ khi mới sinh chỉ bằng 1/4 bộ não của người trưởng thành. Đến năm 2 tuổi, bộ não đã bằng 3/4 bộ não người trưởng thành. Não bộ của đứa trẻ 5 tuổi đã rất gần với kích thước não bộ người lớn.
Những năm đầu đời cũng là giai đoạn não bộ phải không ngừng tiếp nhận, diễn giải và xử lý thông tin để điều hướng các bộ phận cơ thể thực hiện nhiệm vụ. Các chuyên gia đánh giá đây là giai đoạn các tế bào thần kinh phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc để hình thành các kết nối và phát triển tư duy.
Myelin hóa các sợi dây thần kinh trong quá trình phát triển não bộ
Tiến sĩ, bác sĩ Đào Thị Yến Phi, nguyên Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP HCM) cho biết, trong quá trình xây dựng não bộ, cơ thể trẻ diễn ra một hoạt động gọi là myelin hóa tế bào thần kinh. Đây là quá trình "bọc nhựa" các sợi dây thần kinh giúp tăng khả năng tiếp nhận và truyền tải thông tin một cách hiệu quả và chính xác từ não bộ đến các bộ phận thực hiện nhiệm vụ vận động, sinh lý, cảm xúc...
Bác sĩ ví von, bó sợi thần kinh giống như một bó dây điện. Lúc trẻ mới sinh ra, bó dây là những dây điện trần được bó lại thành một chùm, nên não ra lệnh gì sẽ dẫn truyền lan tỏa đi khắp nơi. Ví dụ, khi bé sặc nước miếng, bộ não kích thích thần kinh sẽ lan tỏa khắp vùng ngực bụng, làm bé vừa ho, vừa sặc, vừa giật mình, vừa són tiểu, vừa khóc toáng lên. Trong khi ở người lớn, nếu có một giọt nước bọt văng vào ống hô hấp, người lớn chỉ làm đúng một động tác ho nhẹ để giọt nước miếng đó văng ra khỏi đường hô hấp. Người lớn làm được như vậy vì các sợi dây thần kinh đã được bọc một lớp myelin, giống như các sợi dây điện đã được bọc nhựa, có sự tách bạch với nhau, nên các dẫn truyền thần kinh chính xác hơn, định hướng đúng hơn, và nhanh hơn.
Chính quá trình myelin hóa các sợi dây thần kinh đã giúp não bộ tăng khả năng tiếp nhận và truyền tải thông tin một cách hiệu quả và chính xác từ não bộ đến các bộ phận khác trên cơ thể.
Trong những năm đầu đời, mỗi giây trôi qua, não trẻ có đến một triệu kết nối não bộ được hình thành và dẫn truyền tín hiệu nhờ vào dưỡng chất kết nối myelin. Quá trình myelin hóa bắt đầu khi trẻ hình thành những sợi dây thần kinh đầu tiên từ trong bụng mẹ và kéo dài cho tới khi sợi dây thần kinh cuối cùng được "bọc nhựa" hoàn chỉnh. Lúc này, trẻ sẽ xây dựng được phản xạ nhanh nhạy và tăng cường khả năng nhận thức và tiếp thu kiến thức mới, từ đó, bé có biểu hiện thông minh và nhanh nhẹn hơn trong cuộc sống hàng ngày.
"Di truyền là yếu tố tiềm năng trong việc phát triển trí thông minh, bên cạnh đó trẻ còn cần thêm quá trình giáo dục và cung cấp nguồn dinh dưỡng phù hợp để phát triển trí não. Chính vì thế, các bậc cha mẹ cần chú trọng đến việc bổ sung thêm các chất dinh dưỡng phù hợp vào đúng giai đoạn và giáo dục đúng cách để giúp con tăng tốc độ kết nối não bộ", bác sĩ Yến Phi cho biết.
Bác sĩ Đào Thị Yến Phi trong buổi livestream nói về myelin và quá trình phát triển não bộ ở trẻ mới đây. Ảnh: Chụp từ màn hình
Các dưỡng chất hỗ trợ quá trình phát triển não bộ
Theo thông tin của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, dinh dưỡng cân đối, đầy đủ, phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện, trong đó có não bộ. Để tăng cường phát triển não bộ, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên tăng cường một số dưỡng chất. Trong đó, đầu tiên phải kể đến omega (DHA, EPA, ALA) do trong cấu tạo não người có đến 60% khối lượng vật chất là chất béo; chất béo cũng đặc biệt quan trọng cho quá trình myelin hóa để giúp phát triển tổ chức thần kinh.
Tiếp theo là Sphingomyelin. Đây là thành phần cơ bản cấu thành lớp vỏ myelin bao quanh dây thần kinh, giúp dẫn truyền xung động thần kinh và các tín hiệu qua màng tế bào vào trong tế bào. Để tổng hợp được chất béo Sphingomyelin cần phải có Choline, một chất dinh dưỡng có công dụng gần giống vitamin và cần thiết để duy trì chức năng, hoạt động của các tế bào trong cơ thể. Sphingomyelin là một dưỡng chất có nhiều trong sữa mẹ còn choline có trong một số loại hạt như đậu phộng, đậu nành, trứng, thịt...
Ngoài ra còn có sự hỗ trợ từ Alpha lactalbumin, là một thành phần protein có nhiều trong sữa động vật, giúp bổ sung protein cho cơ thể, hỗ trợ cho hoạt động tiêu hóa, tham gia sự dẫn truyền các xung thần kinh, từ đó thúc đẩy sự phát triển não bộ của trẻ.
Thêm vào đó, sắt với các vai trò như tạo hồng cầu, vận chuyển oxy và CO2 trong quá trình hô hấp, tham gia thành phần của một enzym trong hệ miễn dịch thì còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí não ở trẻ. Sắt rất cần để tổng hợp Ribonucleotide reductase, là một loại men quy định việc phân chia tế bào thần kinh trung ương. Có thể nói, thiếu sắt sẽ làm giảm kích thước não, giảm sợi trục, giảm khớp thần kinh và các chất dẫn truyền thần kinh tại khớp cũng như giảm quá trình tổng hợp myelin. Sắt có nhiều trong các loại thịt đỏ, sữa, rau xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt, đậu.
Bên cạnh các dưỡng chất trên, Axit folic (vitamin B9) và vitamin B12 cũng là những vi chất tham gia tạo các chất dẫn truyền thần kinh ở não, việc thiếu B12 có thể khiến trí nhớ kém và suy nghĩ khó khăn. Các chất này có thể được tìm thấy trong ngũ cốc, các loại đậu, rau lá sẫm, một số loại trái cây, sữa...
Các dưỡng chất này đã được các nhà khoa học tại tập đoàn Nestlé nghiên cứu tổng hợp thành hợp chất độc quyền Nutrilearn Connect và ứng dụng vào sản phẩm dinh dưỡng mới nhất có tên Nestlé S-26 Ultima 3. Cụ thể, hợp chất Nutrilearn Connect có chứa hệ dưỡng chất Myelin Connect với các thành phần thiết yếu như Sphingomyelin, DHA, ARA, Alpha lactalbumin, Sắt, Axit Folic, Vitamin B12, được chứng minh lâm sàng giúp tăng tốc độ kết nối não bộ nhanh gấp 2,5 lần nhờ tăng lượng bao myelin hình thành trong toàn bộ não lên đến 36%. Nhờ thế, hợp chất độc quyền này giúp tăng khả năng phản xạ nhanh nhạy của trẻ trong các khía cạnh về nhận thức, ngôn ngữ, và hơn hết là khả năng học tập và tiếp thu các kiến thức mới.
Sản phẩm Nestlé S-26 Ultima 3 với hợp chất độc quyền Nutrilearn Connect. Ảnh: Nestlé
Ngoài Myelin Connect, Nutrilearn Connect còn bổ sung Lutein và Choline hỗ trợ phát triển thị giác và xử lý hình ảnh, đạm alpha-lactalbumin hỗ trợ tiêu hóa tốt, cùng HMO 2’FL và MOS - thành phần dinh dưỡng giúp tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh ở trẻ. Đồng thời, Nestlé S-26 Ultima 3 cũng bổ sung bộ đôi vitamin D và canxi hỗ trợ trẻ tăng trưởng khỏe mạnh.
Kim Anh